Rekombinant dna teknolojisiyle insülin nasıl üretilir?

Genetik mühendisliğinin en önemli başarılarından biri olan rekombinant DNA teknolojisiyle insülin üretimi, diyabet tedavisinde çığır açan bir süreci temsil ediyor. Bu biyoteknolojik yöntem, insan insülin geninin bakteri veya maya gibi mikroorganizmalara aktarılmasıyla yüksek saflıkta insülin elde edilmesini mümkün kılıyor.

19 Kasım 2025

Rekombinant DNA Teknolojisi ile İnsülin Üretim Süreci


Rekombinant DNA teknolojisi, farklı organizmalardan alınan genetik materyallerin birleştirilmesi yoluyla istenilen proteinlerin üretilmesini sağlayan bir biyoteknolojik yöntemdir. İnsülin üretimi, bu teknolojinin en başarılı ve yaygın uygulamalarından biridir. İşte adım adım insülin üretim süreci:

1. İnsan İnsülin Geninin İzolasyonu


  • İnsan DNA'sından insülin üretiminden sorumlu gen izole edilir
  • İnsülin aslında A ve B zinciri olarak iki polipeptitten oluşur
  • Günümüzde daha çok sentetik olarak üretilen insülin geni kullanılmaktadır

2. Vektör Seçimi ve Rekombinant DNA Oluşturulması


  • Genellikle E. coli bakterisi veya maya hücreleri için plasmid vektörleri kullanılır
  • İzole edilen insülin geni, seçilen vektör içine yerleştirilir
  • Rekombinant DNA oluşturmak için restriksiyon enzimleri ve DNA ligaz enzimi kullanılır

3. Konak Hücreye Aktarım

  • Rekombinant DNA, konak hücrelere (genellikle E. coli) aktarılır
  • Bu işlem için transformasyon veya transfeksiyon yöntemleri kullanılır
  • Başarılı transformasyon antibiyotik direnç genleri ile seçilir

4. İnsülin Üretimi ve Ekspresyonu

  • Konak hücreler uygun besiyerinde çoğaltılır
  • Hücreler, rekombinant DNA'yı kullanarak insülin proteini sentezler
  • E. coli'de üretim genellikle A ve B zincirlerinin ayrı ayrı üretilmesi şeklinde olur

5. Saflaştırma ve Arıtma

  • Hücreler parçalanarak insülin proteinleri salınır
  • Çeşitli kromatografik yöntemlerle (iyon değişim, ters faz) insülin saflaştırılır
  • A ve B zincirleri ayrı üretilmişse, kimyasal olarak birleştirilir

6. Kalite Kontrol ve Formülasyon

  • Ürünün saflığı, aktivitesi ve sterilliği test edilir
  • İnsülin, enjeksiyon için uygun formülasyona getirilir
  • Son ürün ambalajlanarak dağıtıma hazır hale getirilir

Önemli Avantajlar:

  • Hayvan kaynaklı insüline göre daha güvenli ve etkilidir
  • Yüksek saflıkta ürün elde edilir
  • Ölçeklenebilir ve ekonomik üretim sağlar
  • İnsan insülinine yapısal olarak tamamen benzer

Bu yöntem, 1982'de ilk rekombinant insülinin (Humulin) onaylanmasıyla diyabet tedavisinde devrim yaratmış ve günümüzde dünya çapında milyonlarca hastanın insülin ihtiyacını karşılamaktadır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Güncel
İnsülin Direnci Nasıl Ölçülür?
İnsülin Direnci Nasıl Ölçülür?
Güncel
Açlık İnsülin Değerleri Kaç Olmalı?
Açlık İnsülin Değerleri Kaç Olmalı?
Güncel
İnsülin Nasıl Yapılır?
İnsülin Nasıl Yapılır?
;