İnsülin, pankreas tarafından salgılanan ve kan şekerini düşüren bir hormondur. Aynı zamanda insülin, karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmaları üzerinde de etkili bir rol oynar. İnsülin hormonunun hiç bulunmaması, Tip 1 diyabet olarak bilinen şeker hastalığında görülür. İnsülin hormonunun yetersiz olması veya insülin direncinin oluşması, ya da her ikisinin birlikte meydana gelmesi ise Tip 2 diyabet ile ilişkilidir.

İnsülin direnci oluştuğunda, kas, yağ ve karaciğer hücrelerine glikozun girişi zorlaşır. Bu nedenle kanda şeker birikimi meydana gelir. Bu durumu telafi etmek için pankreas daha fazla insülin üretir ve daha yoğun çalışmak zorunda kalır. Zamanla pankreas yorulup insülin salgılama yeteneğini kaybedebilir. Bu duruma insülin direnci adı verilir.

Kilolu olmak, bel çevresinin kalınlaşması, yaşlanma, hareketsiz yaşam biçimi ve kortizonlu ilaç tedavileri gibi birçok etken insülin direncine yol açabilir. Sabah yorgun uyanmak, gece tatlı yeme isteği, öğle yemeğinden sonra halsizlik ve uyku hali gibi belirtiler insülin direncinin işaretleri olabilir.

İnsülin direnci geliştiğinde, kanda insülin miktarı artar. Normal insülin değerlerinin kişiden kişiye değişiklik gösterebileceği unutulmamalıdır. İnsülin direnci, HOMA testi ile kontrol edilir ve HOMA değerinin 2,5 ve üzerinde olması insülin direncinin başladığını gösterir. Bu durumda kişinin beslenme düzenine dikkat etmesi ve insülin direncine yol açan sağlık sorunlarının tedavisine başlanması önemlidir. Uzman bir hekim tarafından sürekli kontrol altında tutulmak ve bir diyet programı oluşturulmak gereklidir.

Açlık insülin normal değerleri genellikle 100 mg/dl'nin altında olmalıdır. İnsülin değeri 125 mg/dl olduğunda bozulmuş açlık insülin değerine, 126 mg/dl üzerinde olduğunda ise diyabet rahatsızlığına işaret eder. İnsülin değerlerinin dikkatle takip edilmesi gereklidir. İnsülin direnci değerleri hakkında bilgi sahibi olmak, sağlık üzerindeki olumsuz etkilerin önlenmesine yardımcı olur.

Normal bir kişide açlık kan şekeri 100 mg/dl'nin altında olmalıdır. Kan testinde kan şekeri 100 mg/dl'nin altında kalırken insülin değeri yüksek ise insülin direnci kazanıldığı söylenebilir.

İnsülin direnci meydana geldiğinde, kan şekerinde insülin seviyesi yüksek olur. Şeker hastalığı sonucunda yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları, karaciğer yağlanması gibi problemler ortaya çıkabilir. İnsülin direncini ölçmek için bazı testler yapılması gereklidir. En yaygın kullanılan test HOMA testidir. HOMA testi insülin direncini ölçmeye yardımcı olur. 10 veya 12 saatlik açlık sonrası sabah alınan kan örnekleri ile bu test kolayca yapılabilir.

İnsülin direncini azaltmak için şu önlemler alınabilir:

• Düzenli fiziksel aktivite yapmak.
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek.
• İdeal vücut ağırlığını korumak.
• Stresi yönetmek.
• Düzenli uyku alışkanlığı edinmek.
• Sigara ve alkol kullanımını sınırlamak.