Analog İnsülin Nedir?
Analog insülin, insan insülinine benzer yapıda ancak laboratuvar ortamında genetik mühendislik yöntemleriyle üretilen, yapısındaki amino asit dizilimleri değiştirilmiş insülin türüdür. Bu değişiklikler sayesinde doğal insülinden farklı emilim ve etki sürelerine sahiptir. Temel amaç, kan şekeri kontrolünü daha doğal ve güvenli hale getirmektir.
Analog İnsülin Türleri
- Hızlı Etkili Analog İnsülinler: Yemeklerden hemen önce uygulanır, 10-20 dakika içinde etki gösterir ve 3-5 saat sürer. Örnek: Insulin aspart, Insulin lispro, Insulin glulisine.
- Uzun Etkili Analog İnsülinler: Bazal insülin ihtiyacını karşılamak için günde bir veya iki kez uygulanır, 24 saate kadar etkisi devam eder. Örnek: Insulin glargine, Insulin detemir, Insulin degludec.
- Karışım Analog İnsülinler: Hızlı ve uzun etkili insülinlerin belirli oranlarda karıştırılmasıyla oluşur, hem yemek öncesi hem de bazal ihtiyacı karşılar.
Analog İnsülin Nasıl Kullanılır?
Analog insülin kullanımı, doktor veya diyabet eğitimcisinin talimatlarına göre yapılmalıdır. Genel adımlar şunlardır:
- Doğru Doz Ayarlama: Doktorunuz, kan şekeri seviyelerinize, beslenme alışkanlıklarınıza ve fiziksel aktivitenize göre dozu belirler. Doz, düzenli olarak izlenmeli ve gerektiğinde ayarlanmalıdır.
- Uygulama Yöntemi: Genellikle cilt altına (subkutan) enjeksiyon şeklinde uygulanır. Enjeksiyon bölgeleri karın, uyluk, kalça veya koldur. Bölgeleri dönüşümlü kullanmak, lipodistrofi (doku hasarı) riskini azaltır.
- Enjeksiyon Zamanı: Hızlı etkili analog insülinler yemekten 0-15 dakika önce, uzun etkili olanlar ise genellikle sabit bir saatte (örneğin, her akşam aynı saatte) uygulanır.
- Enjeksiyon Tekniği: İnsülin kalemi veya şırınga kullanılır. Enjeksiyon öncesi cilt temiz olmalı, iğne dik açıyla batırılmalı ve insülin yavaşça enjekte edilmelidir. Kullanılan iğneler her seferinde değiştirilmelidir.
- Saklama Koşulları: Kullanılmayan insülin flakonları veya kalemleri buzdolabında (2-8°C arasında) saklanmalı, dondurulmamalıdır. Kullanımdaki insülin oda sıcaklığında (genellikle 4 haftaya kadar) muhafaza edilebilir.
Analog İnsülinin Avantajları
- Daha esnek yemek zamanları sağlar.
- Hipoglisemi (düşük kan şekeri) riski daha düşüktür.
- Etki süreleri öngörülebilir, bu da kan şekeri dalgalanmalarını azaltır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Düzenli kan şekeri takibi yapılmalıdır.
- Yan etkiler (alerji, enjeksiyon bölgesinde tahriş) izlenmeli ve doktora bildirilmelidir.
- Egzersiz ve beslenme planıyla uyum sağlanmalıdır.
Analog insülin, diyabet yönetiminde modern ve etkili bir seçenektir, ancak kişiselleştirilmiş bir tedavi planı için mutlaka sağlık uzmanınızla iş birliği yapın. |
